Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

virginis N F

  • 1 W virginis stars

    estrellas W virginis

    English-Spanish dictionary of astronomy terms > W virginis stars

  • 2 Ordo Beatae Mariae Virginis de Redemptione Captivorum Mercedarians (Nolaschi, сокр. O.Merced.)

    Религия: Орден милосердия

    Универсальный англо-русский словарь > Ordo Beatae Mariae Virginis de Redemptione Captivorum Mercedarians (Nolaschi, сокр. O.Merced.)

  • 3 Ordo Fratrum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo

    Религия: кармелиты

    Универсальный англо-русский словарь > Ordo Fratrum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo

  • 4 Purificatio Beatae Mariae Virginis

    Универсальный англо-русский словарь > Purificatio Beatae Mariae Virginis

  • 5 vetusta civitas Virginis (Latin for ancient city of the Virgin)

    Религия: древний град Пречистой Девы Марии (г. Сиена)

    Универсальный англо-русский словарь > vetusta civitas Virginis (Latin for ancient city of the Virgin)

  • 6 Ordo Beatae Mariae Virginis de Redemptione Captivorum Mercedarians

    Религия: (Nolaschi, сокр. O.Merced.) Орден милосердия

    Универсальный англо-русский словарь > Ordo Beatae Mariae Virginis de Redemptione Captivorum Mercedarians

  • 7 vetusta civitas Virginis

    Религия: (Latin for "ancient city of the Virgin") древний град Пречистой Девы Марии (г. Сиена)

    Универсальный англо-русский словарь > vetusta civitas Virginis

  • 8 W-Virginis-Sterne

    Универсальный немецко-русский словарь > W-Virginis-Sterne

  • 9 Veränderliche vom Typ W Virginis

    астр. переменные (звёзды) типа W Девы

    Deutsch-Russisch Wörterbuch der Astronomie > Veränderliche vom Typ W Virginis

  • 10 W-Virginis-Sterne

    астр. (переменные) звёзды типа W Девы

    Deutsch-Russisch Wörterbuch der Astronomie > W-Virginis-Sterne

  • 11 Veränderliche vom Typ W Virginis

    Универсальный немецко-русский словарь > Veränderliche vom Typ W Virginis

  • 12 virgo

    virgo, inis, f. (verwandt mit vir), I) die (noch unverletzte) Jungfrau, das Mädchen, 1) eig.: Sabinae honesto ortae loco virgines, Cic.: Phoebea, der Lorbeerbaum (in den die von Apollo geliebte Daphne verwandelt wurde), Ov.: bellica, Pallas, Sil.: Saturnia, Vesta, Ov.: dea, Diana, Ov.: so auch virgo v. der Asträa, Verg. ecl. 4, 6: virgines doctae, v.d. Musen, Catull.: Virginis aequor, Hellespont, Ov.: virgo regia, Prinzessin, Ov.: virgines reginae, Prinzessinnen, Curt.: filia virgo, Komik. u. Quint.: virgo filia, Cic., Nep. u.a.: puella virgo (Ggstz. puer impubis), Capit. u.a.: filia virgo parvula, Plaut.: virgines anus, alte Jungfern, Augustin. – virgo Vestalis, Cic.: Plur. auch virgines sanctae, Hor., u. bl. virgines, Cic.: virginem capere, Tac.: virgo Vestalis maxima, auch bl. virgo maxima, die älteste Vestalin, Suet.: so auch natu maxima virgo, Ov.: virginum Vestalium vetustissima, Tac. – adi., jungfräulich, aetas, Corp. inscr. Lat. 6, 10082. – 2) übtr.: a) v. Tieren, die sich noch nicht begattet haben, equa virgo, Plin. u. Pallad.: lea virgo, Stat.: porca virgo, Mart.: piscis virgo, Plin. Val.: carnes virgines Fleisch von solchen Tieren, Plin. – b) v. Männern, ein jungfräulicher Mann, ein noch reiner Jüngling, Hieron. epist. 22, 21; adv. Iovin. 1, 4: puer virgo, Marc. Emp. 7 u. 8: v. einem Brautpaar, virgo puer Christi, virgo puella dei, Paul. Nol. carm. 24, 2. – c) v. lebl. Ggstdn., rein, unvermischt, unversehrt, ungebraucht, saliva, nüchterner Speichel, Tert.: terra, die jungfräuliche, Plin.: senecta, ehelos, Tert.: rosae, Apul.: charta virgo, noch ungebrauchtes Papier, Marc. Emp., eine noch nicht herausgegebene od. gelesene Schrift, Mart.: porrus virgo, Pelagon. veterin.: porri virgines, Marc. Emp.: monumentum virgo, Corp. inscr. Lat. 6, 13120. – rami rosarum virginum (sic enim clausae appellari solent), Evodicus in Augustin. epist. 168, 3. – 3) meton.: a) ein Gestirn, die Jungfrau, Cic. poët. de nat. deor. 2, 110. Hyg. astr. 2, 25 u. 3, 24. Manil. 2, 266: Virginis astrum, Manil. 2, 568: Pisces et Virginis astra, ibid. 2, 414. – b) Aqua Virgo od. bl. Virgo, ein von M. Agrippa nach Rom geleitetes sehr kühles Wasser, dessen Quelle eine Jungfrau entdeckt haben soll, j. Trevi genannt, Frontin. aqu. 10. Plin. 31, 42. Ov. art. am. 3, 385: anno novo auspicabar in Virginem desilire, ich weihte das n.J. mit einem Sprung in die J. ein, Sen. ep. 83, 5. – II) im weiteren Sinne von jungen weiblichen Personen, auch wenn ihre Keuschheit verletzt ist, a) unverheiratet, das Mädchen, virgo adultera, v. der Medea, Ov.: v. der Penthesilea, Verg. – b) verheiratet, die junge Frau, v. der Pasiphaë, Verg.: virginum matres iuvenumque, Hor. – / o lang Verg. Aen. 6, 45; 7, 331; 11, 508. Ov. met. 14, 135; trist. 4, 4, 67: kurz Stat. silv. 1, 2, 116. Iuven. 3, 110; 8, 265; 9, 72; 14, 29. Auson. epigr. 103, 2. – Vulg. Abl. Plur. virginebus, Corp. inscr. Lat. 6, 5175. – Nbf. birgo, Corp. inscr. Lat. 9, 2076, 4: Nbf. firgo nach Carnutus bei Cassiod. de orthogr. (VII) 148, 9.

    lateinisch-deutsches > virgo

  • 13 virgo

    virgo, inis, f. (verwandt mit vir), I) die (noch unverletzte) Jungfrau, das Mädchen, 1) eig.: Sabinae honesto ortae loco virgines, Cic.: Phoebea, der Lorbeerbaum (in den die von Apollo geliebte Daphne verwandelt wurde), Ov.: bellica, Pallas, Sil.: Saturnia, Vesta, Ov.: dea, Diana, Ov.: so auch virgo v. der Asträa, Verg. ecl. 4, 6: virgines doctae, v.d. Musen, Catull.: Virginis aequor, Hellespont, Ov.: virgo regia, Prinzessin, Ov.: virgines reginae, Prinzessinnen, Curt.: filia virgo, Komik. u. Quint.: virgo filia, Cic., Nep. u.a.: puella virgo (Ggstz. puer impubis), Capit. u.a.: filia virgo parvula, Plaut.: virgines anus, alte Jungfern, Augustin. – virgo Vestalis, Cic.: Plur. auch virgines sanctae, Hor., u. bl. virgines, Cic.: virginem capere, Tac.: virgo Vestalis maxima, auch bl. virgo maxima, die älteste Vestalin, Suet.: so auch natu maxima virgo, Ov.: virginum Vestalium vetustissima, Tac. – adi., jungfräulich, aetas, Corp. inscr. Lat. 6, 10082. – 2) übtr.: a) v. Tieren, die sich noch nicht begattet haben, equa virgo, Plin. u. Pallad.: lea virgo, Stat.: porca virgo, Mart.: piscis virgo, Plin. Val.: carnes virgines Fleisch von solchen Tieren, Plin. – b) v. Männern, ein jungfräulicher Mann, ein noch reiner Jüngling, Hieron. epist. 22, 21; adv. Iovin. 1, 4: puer virgo, Marc. Emp. 7 u. 8: v. einem Brautpaar, virgo puer Christi, virgo puella dei, Paul.
    ————
    Nol. carm. 24, 2. – c) v. lebl. Ggstdn., rein, unvermischt, unversehrt, ungebraucht, saliva, nüchterner Speichel, Tert.: terra, die jungfräuliche, Plin.: senecta, ehelos, Tert.: rosae, Apul.: charta virgo, noch ungebrauchtes Papier, Marc. Emp., eine noch nicht herausgegebene od. gelesene Schrift, Mart.: porrus virgo, Pelagon. veterin.: porri virgines, Marc. Emp.: monumentum virgo, Corp. inscr. Lat. 6, 13120. – rami rosarum virginum (sic enim clausae appellari solent), Evodicus in Augustin. epist. 168, 3. – 3) meton.: a) ein Gestirn, die Jungfrau, Cic. poët. de nat. deor. 2, 110. Hyg. astr. 2, 25 u. 3, 24. Manil. 2, 266: Virginis astrum, Manil. 2, 568: Pisces et Virginis astra, ibid. 2, 414. – b) Aqua Virgo od. bl. Virgo, ein von M. Agrippa nach Rom geleitetes sehr kühles Wasser, dessen Quelle eine Jungfrau entdeckt haben soll, j. Trevi genannt, Frontin. aqu. 10. Plin. 31, 42. Ov. art. am. 3, 385: anno novo auspicabar in Virginem desilire, ich weihte das n.J. mit einem Sprung in die J. ein, Sen. ep. 83, 5. – II) im weiteren Sinne von jungen weiblichen Personen, auch wenn ihre Keuschheit verletzt ist, a) unverheiratet, das Mädchen, virgo adultera, v. der Medea, Ov.: v. der Penthesilea, Verg. – b) verheiratet, die junge Frau, v. der Pasiphaë, Verg.: virginum matres iuvenumque, Hor. – o lang Verg. Aen. 6, 45; 7, 331; 11, 508. Ov. met. 14, 135; trist. 4, 4, 67: kurz Stat. silv. 1, 2,
    ————
    116. Iuven. 3, 110; 8, 265; 9, 72; 14, 29. Auson. epigr. 103, 2. – Vulg. Abl. Plur. virginebus, Corp. inscr. Lat. 6, 5175. – Nbf. birgo, Corp. inscr. Lat. 9, 2076, 4: Nbf. firgo nach Carnutus bei Cassiod. de orthogr. (VII) 148, 9.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > virgo

  • 14 gero

    1.
    gĕro, gessi, gestum ( Part. gen. plur. sync. gerentum, Plaut. Truc. 2, 1, 13; imper. ger, like dic, duc, fac, fer, Cat. 27, 2), 3, v. a. [root gas-, to come, go; Zend, jah, jahaiti, come; gero (for geso), in caus. sense, to cause to come; cf. Gr. bastazô, from bastos = gestus], to bear about with one, to bear, carry, to wear, have (in the lit. signif. mostly poet., not in Cic., Cæs., Sall., or Quint.; but instead of it ferre, portare, vehere, sustinere, etc.; but in the trop. signif. freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    (vestem ferinam) qui gessit primus,

    Lucr. 5, 1420; so,

    vestem,

    Ov. M. 11, 276 (with induere vestes), Nep. Dat. 3; cf.:

    coronam Olympiacam capite,

    Suet. Ner. 25:

    ornamenta,

    id. Caes. 84:

    angues immixtos crinibus,

    Ov. M. 4, 792:

    clipeum (laeva),

    id. ib. 4, 782; cf.:

    galeam venatoriam in capite, clavam dextra manu, copulam sinistra,

    Nep. Dat. 3:

    ramum, jaculum,

    Ov. M. 12, 442:

    spicea serta,

    id. ib. 2, 28:

    vincla,

    id. ib. 4, 681:

    venabula corpore fixa,

    id. ib. 9, 206; cf.:

    tela (in pectore fixus),

    id. ib. 6, 228:

    Vulcanum (i. e. ignem) in cornu conclusum,

    Plaut. Am. 1, 1, 185:

    spolia ducis hostium caesi suspensa fabricato ad id apte ferculo gerens,

    Liv. 1, 10, 5; cf.:

    Horatius trigemina spolia prae se gerens,

    id. 1, 26, 2:

    onera,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.: uterum or partum gerere, to be pregnant, be with young; so, gerere partum, Plin. 8, 47, 72, § 187:

    uterum,

    id. 8, 40, 62, § 151:

    centum fronte oculos centum cervice gerebat Argus,

    Ov. Am. 3, 4, 19:

    lumen unum media fronte,

    id. M. 13, 773:

    cornua fronte,

    id. ib. 15, 596:

    virginis os habitumque gerens et virginis arma,

    Verg. A. 1, 315:

    virginis ora,

    Ov. M. 5, 553; cf.:

    quae modo bracchia gessit, Crura gerit,

    id. ib. 5, 455 sq.:

    Coae cornua matres Gesserunt tum,

    i. e. were turned into cows, id. ib. 7, 364:

    principio (morbi) caput incensum fervore gerebant,

    Lucr. 6, 1145:

    qui umbrata gerunt civili tempora quercu,

    Verg. A. 6, 772:

    tempora tecta pelle lupi,

    Ov. M. 12, 380:

    (Hector) squalentem barbam et concretos sanguine crines Vulneraque illa gerens, quae, etc.,

    Verg. A. 2, 278:

    capella gerat distentius uber,

    Hor. S. 1, 1, 110.—
    b.
    Of inanimate things:

    semina rerum permixta gerit tellus discretaque tradit,

    Lucr. 6, 790; cf.:

    (terram) multosque lacus multasque lacunas In gremio gerere et rupes deruptaque saxa,

    id. ib. 6, 539; Enn. ap. Non. 66, 26 (Sat. 23, p. 157 Vahl.); and:

    quos Oceano propior gerit India lucos,

    Verg. G. 2, 122:

    speciem ac formam similem gerit ejus imago,

    Lucr. 4, 52.—
    B.
    In partic. (very rare).
    1.
    With respect to the term. ad quem, to bear, carry, bring to a place:

    (feminae puerique) saxa in muros munientibus gerunt,

    Liv. 28, 19, 13:

    neque eam voraginem conjectu terrae, cum pro se quisque gereret, expleri potuisse,

    id. 7, 6, 2; cf. id. 37, 5, 1. — Absol.:

    si non habebis unde irriges, gerito inditoque leniter,

    Cato, R. R. 151, 4; Liv. 7, 6, 2 Drak.—Prov.:

    non pluris refert, quam si imbrem in cribrum geras,

    Plaut. Ps. 1, 1, 100.—
    2.
    With the accessory idea of production, to bear, bring forth, produce:

    quae (terra) quod gerit fruges, Ceres (appellata est),

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; cf. Tib. 2, 4, 56:

    violam nullo terra serente gerit,

    Ov. Tr. 3, 12, 6:

    arbores (Oete),

    id. M. 9, 230:

    malos (platani),

    Verg. G. 2, 70: frondes (silva), Ov. M. 11, 615:

    terra viros urbesque gerit silvasque ferasque Fluminaque et Nymphas et cetera numina ruris,

    Ov. M. 2, 16.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bear, have, entertain, cherish: vos etenim juvenes animum geritis muliebrem, illa virago viri, Poët. ap. Cic. Off. 1, 18, 61; cf.:

    fortem animum gerere,

    Sall. J. 107, 1:

    parem animum,

    id. ib. 54, 1 Kritz.:

    animum invictum advorsum divitias,

    id. ib. 43, 5:

    animum super fortunam,

    id. ib. 64, 2:

    mixtum gaudio ac metu animum,

    Liv. 32, 11, 5; cf. also Verg. A. 9, 311; and v. infra B. 3.: aeque inimicitiam atque amicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Gell. 19, 8, 6 (Trag. v. 8 Vahl.):

    personam,

    to support a character, play a part, Cic. Off. 1, 32, 115; cf.:

    est igitur proprium munus magistratus, intelligere, se gerere personam civitatis debereque ejus dignitatem et decus sustinere,

    id. ib. 1, 34, 132; Aug. Doctr. Christ. 4, 29 init.;

    id. Civ. Dei, 1, 21 al.: mores, quos ante gerebant, Nunc quoque habent,

    Ov. M. 7, 655:

    et nos aliquod nomenque decusque Gessimus,

    Verg. A. 2, 89:

    seu tu querelas sive geris jocos Seu rixam et insanos amores Seu facilem, pia testa (i. e. amphora), somnum,

    Hor. C. 3, 21, 2:

    in dextris vestris jam libertatem, opem... geritis,

    Curt. 4, 14 fin.:

    plumbeas iras,

    Plaut. Poen. 3, 6, 18:

    iras,

    Ter. Hec. 3, 1, 30: M. Catonem illum Sapientem cum multis graves inimicitias gessisse accepimus propter Hispanorum injurias, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66:

    veteres inimicitias cum Caesare,

    Caes. B. C. 1, 3, 4:

    muliebres inimicitias cum aliqua,

    Cic. Cael. 14, 32:

    inimicitias hominum more,

    id. Deiot. 11, 30: simultatem cum aliquo pro re publica, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3; cf. Suet. Vesp. 6; and Verg. A. 12, 48:

    de amicitia gerenda praeclarissime scripti libri,

    Cic. Fam. 3, 8, 5:

    amicitiam,

    Nep. Dat. 10 fin.:

    praecipuum in Romanos gerebant odium,

    Liv. 28, 22, 2:

    cum fortuna mutabilem gerentes fidem,

    id. 8, 24, 6:

    utrique imperii cupiditatem insatiabilem gerebant,

    Just. 17, 1 fin. —Absol.:

    ad ea rex, aliter atque animo gerebat, placide respondit,

    Sall. J. 72, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    Gerere se aliquo modo, to bear, deport, behave, or conduct one's self, to act in any manner:

    in maximis rebus quonam modo gererem me adversus Caesarem, usus tuo consilio sum,

    Cic. Fam. 11, 27, 5; cf. id. Off. 1, 28, 98:

    ut, quanto superiores sumus, tanto nos geramus summissius,

    id. ib. 1, 26, 90; so,

    se liberius (servi),

    id. Rep. 1, 43:

    se inconsultius,

    Liv. 41, 10, 5:

    se valde honeste,

    Cic. Att. 6, 1, 13:

    se perdite,

    id. ib. 9, 2, A, 2:

    se turpissime (illa pars animi),

    id. Tusc. 2, 21, 48:

    se turpiter in legatione,

    Plin. Ep. 2, 12, 4:

    sic in provincia nos gerimus, quod ad abstinentiam attinet, ut, etc.,

    Cic. Att. 5, 17, 2:

    sic me in hoc magistratu geram, ut, etc.,

    id. Agr. 1, 8, 26; cf.:

    nunc ita nos gerimus, ut, etc.,

    id. ib. 2, 22, 3:

    uti sese victus gereret, exploratum misit,

    Sall. J. 54, 2:

    se medium gerere,

    to remain neutral, Liv. 2, 27, 3.—
    b.
    In a like sense also post-class.: gerere aliquem, to behave or conduct one's self as any one (like agere aliquem):

    nec heredem regni sed regem gerebat,

    Just. 32, 3, 1; Plin. Pan. 44, 2:

    tu civem patremque geras,

    Claud. IV. Cons. Hon. 293:

    aedilem,

    App. M. 1, p. 113:

    captivum,

    Sen. Troad. 714.—
    c.
    Gerere se et aliquem, to treat one's self and another in any manner:

    interim Romae gaudium ingens ortum cognitis Metelli rebus, ut seque et exercitum more majorum gereret,

    Sall. J. 55, 1:

    meque vosque in omnibus rebus juxta geram,

    id. ib. 85, 47.—
    d.
    Pro aliquo se gerere, to assume to be:

    querentes, quosdam non sui generis pro colonis se gerere,

    Liv. 32, 2, 6:

    eum, qui sit census, ita se jam tum gessisse pro cive,

    Cic. Arch. 5, 11 dub.—
    2.
    Gerere prae se aliquid (for the usual prae se ferre), to show, exhibit, manifest:

    affectionis ratio perspicuam solet prae se gerere conjecturam, ut amor, iracundia, molestia, etc.,

    Cic. Inv. 2, 9, 30; cf.:

    prae se quandam gerere utilitatem,

    id. ib. 2, 52, 157: animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10 fin.; Aug. de Lib. Arbit. 3, 21, 61 al.;

    so gerere alone: ita tum mos erat, in adversis voltum secundae fortunae gerere, moderari animo in secundis,

    to assume, Liv. 42, 63, 11.—
    3.
    With the accessory idea of activity or exertion, to sustain the charge of any undertaking or business, to administer, manage, regulate, rule, govern, conduct, carry on, wage, transact, accomplish, perform (cf.: facio, ago).—In pass. also in gen., to happen, take place, be done (hence, res gesta, a deed, and res gestae, events, occurrences, acts, exploits; v. the foll.): tertium gradum agendi esse dicunt, ubi quid faciant;

    in eo propter similitudinem agendi et faciundi et gerundi quidam error his, qui putant esse unum. Potest enim aliquid facere et non agere, ut poëta facit fabulam et non agit: contra actor agit et non facit.... Contra imperator quod dicitur res gerere, in eo neque facit neque agit, sed gerit, id est sustinet, translatum ab his qui onera gerunt, quod hi sustinent,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.:

    omnia nostra, quoad eris Romae, ita gerito, regito, gubernato, ut nihil a me exspectes,

    Cic. Att. 16, 2, 2:

    gerere et administrare rem publicam,

    id. Fin. 3, 20, 68; cf. id. Rep. 2, 1 and 12:

    rem publicam,

    id. ib. 1, 7; 1, 8; id. Fam. 2, 7, 3 et saep.:

    magistratum,

    id. Sest. 37, 79; cf.

    potestatem,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    consulatum,

    id. Agr. 1, 8, 25; id. Sest. 16, 37:

    duumviratum,

    id. ib. 8, 19:

    tutelam alicujus,

    Dig. 23, 2, 68; 27, 1, 22 al.: multi suam rem bene gessere et publicam patria procul, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.); so,

    rem, of private affairs,

    Plaut. Pers. 4, 3, 34; Cic. de Sen. 7, 22 al.:

    aliquid per aes et libram gerere,

    to transact by coin and balance, Gai. Inst. 3, 173; cf. Weissenb. ad Liv. 6, 14.—Of war: etsi res bene gesta est, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168 (Ann. v. 512 Vahl.): vi geritur res, id. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 272 ib.); cf.:

    gladiis geri res coepta est,

    Liv. 28, 2, 6:

    ubi res ferro geratur,

    id. 10, 39, 12: qui rem cum Achivis gesserunt statim, Enn. ap. Non. 393, 14 (Trag. v. 39 Vahl.); cf. Plaut. Am. 1, 1, 84:

    Alexander... passurus gestis aequanda pericula rebus,

    exploits, Juv. 14, 314:

    miranda quidem, sed nuper gesta referemus,

    id. 15, 28.—Of public affairs, affairs of government:

    magnae res temporibus illis a fortissimis viris summo imperio praeditis, dictatoribus atque consulibus, belli domique gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32 fin.; 2, 24:

    a rebus gerendis senectus abstrahit,

    id. de Sen. 6, 15; cf. § 17: quid quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum ( public business), opifices denique, delectantur historia? maximeque eos videre possumus res gestas ( public events or occurrences) audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt, confecti senectute, id. Fin. 5, 19, 52:

    sin per se populus interfecit aut ejecit tyrannum, est moderatior, quoad sentit et sapit et sua re gesta laetatur,

    their deed, id. Rep. 1, 42:

    ut pleraque senatus auctoritate gererentur,

    id. ib. 2, 32; cf. id. ib. 1, 27:

    haec dum Romae geruntur,

    id. Quint. 6, 28:

    ut iis, qui audiunt, tum geri illa fierique videantur,

    id. de Or. 2, 59, 241:

    susceptum negotium,

    id. Fam. 13, 5, 1; cf.:

    si ipse negotium meum gererem, nihil gererem, nisi consilio tuo,

    id. Att. 13, 3, 1:

    negotium bene, male, etc.,

    id. Rosc. Com. 11, 32; id. Cat. 2, 10, 21; Caes. B. G. 3, 18, 5 et saep.; cf.:

    quid negotii geritur?

    Cic. Quint. 13, 42: annos multos bellum gerentes summum summā industriā, Enn. ap. Non. 402, 3 (Trag. v. 104 Vahl.); cf.:

    bello illo maximo, quod Athenienses et Lacedaemonii summa inter se contentione gesserunt,

    Cic. Rep. 1, 16; so,

    bella,

    id. ib. 5, 2: pacem an bellum gerens, v. Andrews and Stoddard's Gram. § 323, 1 (2); Sall. J. 46 fin.:

    bella multa felicissime,

    Cic. Rep. 2, 9:

    bellum cum aliquo,

    id. Sest. 2, 4; id. Div. 1, 46, 103; Caes. B. G. 1, 1, 4 et saep.:

    bello gesto,

    Liv. 5, 43, 1: mea mater de ea re gessit morem morigerae mihi, performed my will, i. e. complied with my wishes, gratified, humored me, Plaut. Cist. 1, 1, 87; cf.:

    geram tibi morem et ea quae vis, ut potero, explicabo,

    Cic. Tusc. 1, 9, 17: morem alicui (in aliqua re), Enn. ap. Non. 342, 24 (Trag. v. 241 Vahl.):

    sine me in hac re gerere mihi morem,

    Ter. Heaut. 5, 1, 74; Plaut. Capt. 2, 3, 44; id. Men. 5, 2, 37; id. Mil. 2, 1, 58; Cic. Rep. 3, 5; id. N. D. 2, 1, 3; Ov. Am. 2, 2, 13 et saep.; also without dat., Plaut. Most. 3, 2, 36; Ter. Ad. 3, 3, 77.— Pass.:

    ut utrique a me mos gestus esse videatur,

    Cic. Att. 2, 16, 3; Plaut. Most. 1, 3, 69; Ter. Eun. 1, 2, 108; id. Ad. 2, 2, 6; Nep. Them. 7, 3 al.—With a play upon this meaning and that in II. A.: magna, inquit, [p. 813] bella gessi:

    magnis imperiis et provinciis praefui. Gere igitur animum laude dignum,

    Cic. Par. 5, 2, 37.— Absol.:

    cum superiores alii fuissent in disputationibus perpoliti, quorum res gestae nullae invenirentur, alii in gerendo probabiles, in disserendo rudes,

    Cic. Rep. 1, 8; cf.

    the passage,

    id. Fin. 5, 19, 52 supra:

    Armeniam deinde ingressus prima parte introitus prospere gessit,

    Vell. 2, 102, 2 (where others unnecessarily insert rem), Liv. 25, 22, 1; cf.

    also: sive caesi ab Romanis forent Bastarnae... sive prospere gessissent,

    id. 40, 58 fin.:

    cum Persis et Philippus qui cogitavit, et Alexander, qui gessit, hanc bellandi causam inferebat, etc.,

    Cic. Rep. 3, 9.—
    4.
    Of time, to pass, spend (mostly post-Aug.; not in Cic.): ut (Tullia) cum aliquo adolescente primario conjuncta aetatem gereret, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; cf.:

    pubertatis ac primae adolescentiae tempus,

    Suet. Dom. 1:

    vitam,

    Petr. 63; Val. Fl. 6, 695:

    annum gerens aetatis sexagesimum et nonum,

    Suet. Vesp. 24.—Hence, gĕrens, entis, P. a. (acc. to II. B. 3.), managing, conducting, etc.; with gen.:

    rei male gerentes,

    Plaut. Truc. 1, 2, 43:

    sui negotii bene gerens,

    Cic. Quint. 19, 62.
    2.
    gĕro, ōnis, m. [1. gero], a carrier; connected per hyphen with foras:

    ite, ite hac, simul eri damnigeruli, foras gerones, Bonorum hamaxagogae,

    that carry off, ravishers, Plaut. Truc. 2, 7, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > gero

  • 15 gero

    gĕro, ĕre, gessi, gestum - tr. -    - Lebaigue P. 543 et P. 544. [st1]1 [-] porter qq part qqch.    - gerere terram, Liv. 7, 6, 2: transporter de la terre.    - gerere saxa in muros, Liv. 28, 19, 13: porter (transporter) des pierres pour les murs.    - caput abscisum spiculo gerens, Liv. 4, 19, 5: portant au bout d'une pique la tête détachée du tronc. [st1]2 [-] porter sur soi, avec soi.    - gerere vestem, Lucr. 5, 1420: porter un vêtement. --- cf. Nep. Dat. 3, 1.    - in capite galeam, dextra manu clavam gerere, Nep. Dat. 3, 2: porter sur sa tête un casque, dans sa main droite un bâton.    - virginis os habitumque gerens, Virg. En. 1, 315: portant les traits et le costume d'une jeune fille.    - semina rerum permixta gerit tellus, Lucr. 6, 790: la terre porte en elle un mélange confus de germes. --- cf. Lucr. 6, 539. [st1]3 [-] [d'où] produire.    - fruges gerit terra, Varr. L. 5, 64: la terre produit les moissons. --- cf. Virg. G. 2, 70 ; Ov. Tr. 3, 12, 6, etc. [st1]4 [-] fig. porter, tenir, avoir, faire paraître.    - gerere personam, Cic. Off. 1, 115: tenir un rôle.    - gerere personam civitatis, Cic. Off. 1, 132: représenter la cité.    - gerere cognomen, Sen. Ep. 91, 17: porter un surnom.    - [d'où, postclass.] gerere aliquem: jouer le personnage de qqn, se comporter en telle personne.    - gerere principem, Plin. Pan. 44: se comporter en empereur. --- cf. Just. 32, 3, 1; V. Max. 9, 1, 9.    - gerere fortem animum, Sall. J. 107, 1: montrer du courage.    - cum multis graves inimicitias gerere, Cic. Caecil. 66: entretenir de graves inimitiés avec bien des personnes. --- cf. Cic. Cael. 32 ; Caes. BC. 1, 3, 4.    - gerere amicitiam, Cic. Fam. 3, 8, 5: entretenir des sentiments d'amitié.    - gerere odium in aliquem, Liv. 28, 22, 2: entretenir des sentiments de haine contre qqn.    - [absolt] aliter atque animo gerebat, Sall. J. 72, 1: contrairement à sa pensée.    - prae se gerere = prae se ferre: porter devant soi, montrer. --- Cic. Inv. 2, 30 ; 2, 157. [st1]5 [-] porter une chose, s'en charger.    - cf. Varr. L. 6, 77. [st1]6 [-] faire, accomplir, exécuter.    - statuere utrum illi qui istam rem gesserunt homicidae sint an vindices libertatis, Cic. Phil. 2, 30: décider si les auteurs de cette action dont tu parles [meurtre de César] sont des assassins ou les vengeurs de la liberté.    - haec dum Romae geruntur, Cic. Quinct. 28: pendant que tout cela se passe à Rome.    - [t. mil.] rem gerere: exécuter une entreprise de guerre, combattre.    - res geritur, Cic. Phil. 8, 17: l'affaire (la bataille) est engagée.    - gladio comminus rem gerere, Caes. BG. 5, 44, 11: s'escrimer de près avec l'épée.    - occasio rei bene gerendae, Caes. BG. 5, 57, 1: occasion de remporter un succès.    - male re gesta, Caes. BG. 1, 40, 12: après un échec, un échec étant essuyé. --- cf. Liv. 2, 17, 4.    - [même sens avec negotium, Caes. BG. 3, 18, 5, etc].    - quid negotii geritur? Cic.: que se passe-t-il ?    - [vie privée]: rem ou negotium gerere: mener, administrer une affaire, ses propres affaires. --- cf. Cic. CM 22 ; Att. 16, 2, 2 ; Cat. 2, 21; Com. 32, etc. [st1]7 [-] [vie politique] accomplir, exécuter.    - gerere rem publicam: exercer des fonctions publiques, se charger des affaires publiques. --- cf. Cic. Rep. 1, 12.    - rem publicam bene gerere, Cic. Br. 103: faire de bonne politique.    - mais superatis hostibus, optime re publica gesta, Cic. Verr. 3, 185: après avoir triomphé des ennemis et rempli excellemment leur mission officielle.    - cf. Cic. Prov. 14 ; Liv. 2, 24, 5.    - rem publicam gerere et administrare, Cic. Fin. 3, 68: prendre en mains et administrer les affaires publiques.    - gerere magistratum, Cic. Sest. 79: exercer une magistrature.    - gerere praeturam, Cic. Verr. 4, 136: exercer la préture. [st1]8 [-] diriger (la guerre).    - gerere bellum: - [abcl]a - avoir la conduite de la guerre (en parl. du général). - [abcl]b - faire la guerre, être en guerre. --- Cic. Rep. 2, 15 ; 1, 25 ; etc.    - (bellum) quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere (gesserunt), Liv. 21: (guerre) que les Carthaginois, sous la conduite d'Annibal, firent au peuple romain.    - ad Syracusas terra marique geritur res, Liv. 25, 6: à Syracuse, on fait la guerre sur terre et sur mer.    - terra marique communi consilio rem gerere, Liv. 28, 23: mener d'un commun accord les opérations sur terre et sur mer.    - res gestae: choses accomplies, actions aussi bien civiles que politiques ou militaires.    - res tuae gestae, res gestae alicujus: tes actions, les actions accomplies par qqn, les hauts faits, les exploits. --- cf. Cic. Marc. 25 ; Fin. 5, 52 ; Dej. 12 ; Verr. 5, 25 ; etc.    - plur. n. gesta, orum: exploits. --- Nep. Them. 4, 6 ; Han. 13, 3 ; Liv. 6, 1, 3 ; 8, 40, 5. [st1]9 [-] passer (le temps...).    - gerere aetatem cum aliquo, Sulp. Fam. 4, 5, 3: passer sa vie avec qqn.    - adolescentiae tempus gerere, Suet. Dom. 1: passer sa jeunesse.    - annum gerens aetatis sexagesimum et nonum, Suet. Vesp.: dans sa soixante-neuvième année.    - annos gerens proxime quadraginta, Aur. Vict.: âgé de presque quarante ans. [st1]10 [-] morem gerere.    - gerere morem alicui: faire la volonté de qqn, déférer aux désirs de qqn, complaire à qqn, obéir à qqn.    - geram tibi morem et ea quae vis, ut potero, explicabo, Cic. Tusc. 1, 9, 17: je me plierai à ton désir et ce qui t'intéresse, je vais te l'expliquer de mon mieux.    - ut homo est, ita morem geras, Ter. Ad. 432: comme est chacun, il faut s'y faire.    - utrique a me mos gestus est, Cic. Att. 2, 16, 3: j'ai fait plaisir à tous les deux. [st1]11 [-] gerere se + adv. ou expression équivalente: se comporter, se conduire.    - se gerere pro + abl.: se comporter en.    - se gerere pro cive, Cic. Arch. 11: se comporter en citoyen. --- cf. Liv. 32, 2, 6.    - se gerere turpiter, Plin. Ep. 2, 12, 4: se conduire honteusement.    - gerere se matrem: se conduire en mère.    - se gerere aliquo modo: se comporter de telle ou telle manière.    - se gerere summissius, Cic. Off. 1, 90: se comporter avec plus de modestie, avoir une conduite plus modeste. --- cf. Cic. Off. 1, 98 ; Tusc. 2, 48, etc.    - ita se gerere ut... Cic. Verr. 4, 72: se comporter (se conduire) de telle manière que...    - [avec attribut] se gerere medium, Liv. 2, 27, 3: se montrer neutre.    - se gerere et exercitum more majorum, Sall. J. 55, 1: traiter soi-même et l'armée à la manière des ancêtres. --- cf. Sall. J. 85, 47.
    * * *
    gĕro, ĕre, gessi, gestum - tr. -    - Lebaigue P. 543 et P. 544. [st1]1 [-] porter qq part qqch.    - gerere terram, Liv. 7, 6, 2: transporter de la terre.    - gerere saxa in muros, Liv. 28, 19, 13: porter (transporter) des pierres pour les murs.    - caput abscisum spiculo gerens, Liv. 4, 19, 5: portant au bout d'une pique la tête détachée du tronc. [st1]2 [-] porter sur soi, avec soi.    - gerere vestem, Lucr. 5, 1420: porter un vêtement. --- cf. Nep. Dat. 3, 1.    - in capite galeam, dextra manu clavam gerere, Nep. Dat. 3, 2: porter sur sa tête un casque, dans sa main droite un bâton.    - virginis os habitumque gerens, Virg. En. 1, 315: portant les traits et le costume d'une jeune fille.    - semina rerum permixta gerit tellus, Lucr. 6, 790: la terre porte en elle un mélange confus de germes. --- cf. Lucr. 6, 539. [st1]3 [-] [d'où] produire.    - fruges gerit terra, Varr. L. 5, 64: la terre produit les moissons. --- cf. Virg. G. 2, 70 ; Ov. Tr. 3, 12, 6, etc. [st1]4 [-] fig. porter, tenir, avoir, faire paraître.    - gerere personam, Cic. Off. 1, 115: tenir un rôle.    - gerere personam civitatis, Cic. Off. 1, 132: représenter la cité.    - gerere cognomen, Sen. Ep. 91, 17: porter un surnom.    - [d'où, postclass.] gerere aliquem: jouer le personnage de qqn, se comporter en telle personne.    - gerere principem, Plin. Pan. 44: se comporter en empereur. --- cf. Just. 32, 3, 1; V. Max. 9, 1, 9.    - gerere fortem animum, Sall. J. 107, 1: montrer du courage.    - cum multis graves inimicitias gerere, Cic. Caecil. 66: entretenir de graves inimitiés avec bien des personnes. --- cf. Cic. Cael. 32 ; Caes. BC. 1, 3, 4.    - gerere amicitiam, Cic. Fam. 3, 8, 5: entretenir des sentiments d'amitié.    - gerere odium in aliquem, Liv. 28, 22, 2: entretenir des sentiments de haine contre qqn.    - [absolt] aliter atque animo gerebat, Sall. J. 72, 1: contrairement à sa pensée.    - prae se gerere = prae se ferre: porter devant soi, montrer. --- Cic. Inv. 2, 30 ; 2, 157. [st1]5 [-] porter une chose, s'en charger.    - cf. Varr. L. 6, 77. [st1]6 [-] faire, accomplir, exécuter.    - statuere utrum illi qui istam rem gesserunt homicidae sint an vindices libertatis, Cic. Phil. 2, 30: décider si les auteurs de cette action dont tu parles [meurtre de César] sont des assassins ou les vengeurs de la liberté.    - haec dum Romae geruntur, Cic. Quinct. 28: pendant que tout cela se passe à Rome.    - [t. mil.] rem gerere: exécuter une entreprise de guerre, combattre.    - res geritur, Cic. Phil. 8, 17: l'affaire (la bataille) est engagée.    - gladio comminus rem gerere, Caes. BG. 5, 44, 11: s'escrimer de près avec l'épée.    - occasio rei bene gerendae, Caes. BG. 5, 57, 1: occasion de remporter un succès.    - male re gesta, Caes. BG. 1, 40, 12: après un échec, un échec étant essuyé. --- cf. Liv. 2, 17, 4.    - [même sens avec negotium, Caes. BG. 3, 18, 5, etc].    - quid negotii geritur? Cic.: que se passe-t-il ?    - [vie privée]: rem ou negotium gerere: mener, administrer une affaire, ses propres affaires. --- cf. Cic. CM 22 ; Att. 16, 2, 2 ; Cat. 2, 21; Com. 32, etc. [st1]7 [-] [vie politique] accomplir, exécuter.    - gerere rem publicam: exercer des fonctions publiques, se charger des affaires publiques. --- cf. Cic. Rep. 1, 12.    - rem publicam bene gerere, Cic. Br. 103: faire de bonne politique.    - mais superatis hostibus, optime re publica gesta, Cic. Verr. 3, 185: après avoir triomphé des ennemis et rempli excellemment leur mission officielle.    - cf. Cic. Prov. 14 ; Liv. 2, 24, 5.    - rem publicam gerere et administrare, Cic. Fin. 3, 68: prendre en mains et administrer les affaires publiques.    - gerere magistratum, Cic. Sest. 79: exercer une magistrature.    - gerere praeturam, Cic. Verr. 4, 136: exercer la préture. [st1]8 [-] diriger (la guerre).    - gerere bellum: - [abcl]a - avoir la conduite de la guerre (en parl. du général). - [abcl]b - faire la guerre, être en guerre. --- Cic. Rep. 2, 15 ; 1, 25 ; etc.    - (bellum) quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere (gesserunt), Liv. 21: (guerre) que les Carthaginois, sous la conduite d'Annibal, firent au peuple romain.    - ad Syracusas terra marique geritur res, Liv. 25, 6: à Syracuse, on fait la guerre sur terre et sur mer.    - terra marique communi consilio rem gerere, Liv. 28, 23: mener d'un commun accord les opérations sur terre et sur mer.    - res gestae: choses accomplies, actions aussi bien civiles que politiques ou militaires.    - res tuae gestae, res gestae alicujus: tes actions, les actions accomplies par qqn, les hauts faits, les exploits. --- cf. Cic. Marc. 25 ; Fin. 5, 52 ; Dej. 12 ; Verr. 5, 25 ; etc.    - plur. n. gesta, orum: exploits. --- Nep. Them. 4, 6 ; Han. 13, 3 ; Liv. 6, 1, 3 ; 8, 40, 5. [st1]9 [-] passer (le temps...).    - gerere aetatem cum aliquo, Sulp. Fam. 4, 5, 3: passer sa vie avec qqn.    - adolescentiae tempus gerere, Suet. Dom. 1: passer sa jeunesse.    - annum gerens aetatis sexagesimum et nonum, Suet. Vesp.: dans sa soixante-neuvième année.    - annos gerens proxime quadraginta, Aur. Vict.: âgé de presque quarante ans. [st1]10 [-] morem gerere.    - gerere morem alicui: faire la volonté de qqn, déférer aux désirs de qqn, complaire à qqn, obéir à qqn.    - geram tibi morem et ea quae vis, ut potero, explicabo, Cic. Tusc. 1, 9, 17: je me plierai à ton désir et ce qui t'intéresse, je vais te l'expliquer de mon mieux.    - ut homo est, ita morem geras, Ter. Ad. 432: comme est chacun, il faut s'y faire.    - utrique a me mos gestus est, Cic. Att. 2, 16, 3: j'ai fait plaisir à tous les deux. [st1]11 [-] gerere se + adv. ou expression équivalente: se comporter, se conduire.    - se gerere pro + abl.: se comporter en.    - se gerere pro cive, Cic. Arch. 11: se comporter en citoyen. --- cf. Liv. 32, 2, 6.    - se gerere turpiter, Plin. Ep. 2, 12, 4: se conduire honteusement.    - gerere se matrem: se conduire en mère.    - se gerere aliquo modo: se comporter de telle ou telle manière.    - se gerere summissius, Cic. Off. 1, 90: se comporter avec plus de modestie, avoir une conduite plus modeste. --- cf. Cic. Off. 1, 98 ; Tusc. 2, 48, etc.    - ita se gerere ut... Cic. Verr. 4, 72: se comporter (se conduire) de telle manière que...    - [avec attribut] se gerere medium, Liv. 2, 27, 3: se montrer neutre.    - se gerere et exercitum more majorum, Sall. J. 55, 1: traiter soi-même et l'armée à la manière des ancêtres. --- cf. Sall. J. 85, 47.
    * * *
        Gero, geris, gessi, gestum, gerere. Virgil. Porter.
    \
        Gerere rem aliquam. Virgil. Faire quelque chose.
    \
        Gerere. Cic. Regir, Gouverner.
    \
        Quemadmodum nos aduersus homines geramus. Cic. Comment nous nous debvons porter, gouverner, et maintenir envers les hommes.
    \
        Amicitiam gerere. Cic. Estre ami, Porter amitié, Aimer.
    \
        Animum laude dignum gerere. Cic. Avoir.
    \
        Animum muliebrem gerere. Cic. Avoir courage de femme.
    \
        Bellum gerere. Cic. Faire la guerre.
    \
        Censuram. Plin. Estre Censeur.
    \
        Consulem. Sallust. Estre Consul, Exercer l'estat de Consul.
    \
        Fidem fluxam. Plaut. N'estre point loyal, Ne tenir point sa promesse.
    \
        Formam alterius. Plaut. Representer aucun, Porter sa semblance.
    \
        Honores. Plin. iunior. Exercer dignitez et offices publiques.
    \
        Ingenium callidum genere. Plaut. Estre cauteleux et fin.
    \
        Inimicitias. Liu. Porter rancune et inimitié contre aucun, Luy vouloir mal.
    \
        Iras gerere. Plaut. Tenir courroux, Prendre querelle et se courroucer.
    \
        Iram in promptu. Plaut. Se courroucer legierement et aiseement.
    \
        Magistratum. Cic. Estre Magistrat, Exercer quelque Magistrat ou office.
    \
        Mammas. Plin. Avoir des mammelles.
    \
        Morem. Cic. Obeir, Accorder à aucun ce qu'il veult, Luy faire ce qu'il demande, Luy accorder sa requeste.
    \
        Morem animo. Terent. Faire à son plaisir.
    \
        Negotium aliquod gerere. Cic. Faire quelque affaire.
    \
        Nos aliquod nomenque, decusque gessimus. Virgil. Nous avons eu quelque bruit autresfois, ou quelque reputation.
    \
        Odium gerere. Liu. Avoir haine ou rancune contre aucun.
    \
        Onus morsu gerere. Plin. Porter quelque charge aux dents.
    \
        Partum. Plin. Estre grosse.
    \
        Personam aliquam. Cic. Se mesler de quelque estat ou profession.
    \
        Prae se gerit quandam vtilitatem haec res. Cic. Monstre quelque prouffit, Il semble de prime face, et congnoist on que ceste chose est utile et prouffitable.
    \
        Coniecturam perspicuam prae se gerit affectionis ratio. Cic. La nature d'affection baille clere conjecture de soy, On conjecture clerement quelle est l'affection de l'homme: comme s'il est joyeux, ou courroucé.
    \
        Personam ciuitatis. Cic. Representer la communaulté des citoyens.
    \
        Praeturam. Plaut. Estre preteur.
    \
        Pudorem. Plaut. Estre honteux.
    \
        Rem aliquam. Plaut. Faire, Desmesler quelque affaire.
    \
        Reuiso quidnam Chaerea hic rerum gerat. Terent. Que c'est qu'il fait.
    \
        Scio quam rem geram. Plaut. Je scay bien que je fay.
    \
        Bene rem suam gerere. Plaut. Faire bien ses besongnes, Gaigner.
    \
        Ex sententia rem aliquam gerere. Cic. A nostre souhait.
    \
        Leuiter rem gerere. Plin. Aiseement parachever quelque affaire.
    \
        Rem alicuius gerere malitiose. Cic. Faire l'affaire d'autruy malicieusement.
    \
        Res gerere. Plin. Alexandro Magno res ibi gerente. Ce pendant qu'il menoit la guerre en ce pays là.
    \
        Alias res geris. Plaut. Tu penses à autres choses, Tu n'entens pas à ce que je di.
    \
        Rempub. gerere. Cic. Manier et faire ou gouverner les affaires publiques.
    \
        Obseruant quemadmodum se vnusquisque vestrum gerat in retinenda religione. Cic. Comment il se porte et gouverne, ou maintient.
    \
        Gessit se contra disciplinam meam. Traianus ad Plinium. Il a faict contre ma, etc.
    \
        Se gerere honeste. Cic. Se gouverner honnestement.
    \
        Se gerere pro ciue. Cic. Se maintenir estre citoyen et bourgeois.
    \
        Se gessit pro haerede in trientem. Vlpian. Il s'est porté heritier pour un tiers. B.
    \
        Se gerere summissius. Cic. Se porter humblement, Estre humble.
    \
        Simultatem gerere cum aliquo. Antonius ad Ciceronem. Avoir picque avec aucun et querelle.
    \
        Societatem gerere. Cic. Manier les affaires de la compaignie et communaulté.
    \
        Speciem teli gerere. Colum. Estre de la facon.
    \
        Speciem paternam. Colum. Resembler, Porter la semblance du pere.
    \
        Tutelam ianuae. Plaut. Garder la porte.

    Dictionarium latinogallicum > gero

  • 16 Cupido

    cŭpīdo ( cūpēdo or cuppēdo, Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), ĭnis, f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors; v. the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).
    I.
    In gen.
    A.
    In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: himeros m hupêlthe, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.:

    Romulum cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2; and with inf.:

    cupido incessit Aethiopiam invisere,

    Curt. 4, 8, 3:

    aquae,

    Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.:

    laticum frugumque,

    Lucr. 4, 1093:

    gloriae,

    Sall. C. 7, 3:

    aeternitatis perpetuaeque famae,

    Suet. Ner. 55:

    lucis,

    Quint. 6, prooem. §

    13: placendi,

    id. 10, 7, 17 al. —
    2.
    Trop., of things:

    res medii cuppedine victae,

    overcome by their tendency to a centre, Lucr. 1, 1082.—
    B.
    In a bad sense, desire, passion, lust, greed.
    (α).
    With gen.:

    honorum caeca (with avarities),

    Lucr. 3, 59; cf.

    honoris,

    Sall. C. 3, 5:

    mala vitaï,

    Lucr. 3, 1077:

    immitis uvae (i. e. virginis immaturae),

    Hor. C. 2, 5, 9:

    praedae caeca,

    Ov. M. 3, 620:

    intempestiva concubitūs,

    id. ib. 10, 689; cf.

    Veneris,

    id. ib. 14, 634 et saep.:

    difficilia faciundi,

    Sall. J. 93, 3:

    ejus (oppidi) potiundi,

    id. ib. 89, 6:

    quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est,

    Liv. 6, 35, 6:

    populos ad cupidinem novae fortunae erigere,

    id. 21, 19, 7.—In plur.:

    malae dominationis cupidinibus flagrans,

    Tac. A. 13, 2.—
    (β).
    Absol.:

    homines cupidine caeci,

    Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090:

    cuppedinis acres curae,

    id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.:

    femineus,

    Ov. M. 9, 734; cf.

    muliebris,

    Tac. A. 4, 39.—In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52:

    eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant,

    id. ib. 14, 35.—
    II.
    In partic.
    A.
    The desire that springs from love, desire, love:

    differor Cupidine ejus,

    Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.:

    visae virginis,

    Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68. —In plur.:

    me, Contactum nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2.—Hence,
    2.
    Personified: Cŭpīdo, ĭnis, m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.;

    in the form CVPEDO,

    Inscr. Orell. 1367.—In plur.:

    mater saeva Cupidinum,

    Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf.

    of sculptured figures: exstant caelati scyphi... Myos in eādem aede Silenos et Cupidines,

    Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41. —Hence,
    (β).
    Cŭpīdĭnĕus, a, um, adj., of or belonging to Cupid ( poet.):

    tela,

    Ov. Tr. 4, 10, 65:

    sagittae,

    id. R. Am. 157.— Transf., lovely, charming ( = formosus), Mart. 7, 87, 9.—
    B.
    In animals, the sexual impulse:

    equina,

    Col. 6, 27, 3:

    equi cupidine sollicitati,

    id. 6, 27, 8.—
    C.
    (Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness:

    Narcissum incusat cupidinis ac praedarum,

    Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.—
    * 2.
    Personified:

    Cupido sordidus,

    sordid Avarice, Hor. C. 2, 16, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > Cupido

  • 17 cupido

    cŭpīdo ( cūpēdo or cuppēdo, Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), ĭnis, f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors; v. the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).
    I.
    In gen.
    A.
    In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: himeros m hupêlthe, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.:

    Romulum cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2; and with inf.:

    cupido incessit Aethiopiam invisere,

    Curt. 4, 8, 3:

    aquae,

    Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.:

    laticum frugumque,

    Lucr. 4, 1093:

    gloriae,

    Sall. C. 7, 3:

    aeternitatis perpetuaeque famae,

    Suet. Ner. 55:

    lucis,

    Quint. 6, prooem. §

    13: placendi,

    id. 10, 7, 17 al. —
    2.
    Trop., of things:

    res medii cuppedine victae,

    overcome by their tendency to a centre, Lucr. 1, 1082.—
    B.
    In a bad sense, desire, passion, lust, greed.
    (α).
    With gen.:

    honorum caeca (with avarities),

    Lucr. 3, 59; cf.

    honoris,

    Sall. C. 3, 5:

    mala vitaï,

    Lucr. 3, 1077:

    immitis uvae (i. e. virginis immaturae),

    Hor. C. 2, 5, 9:

    praedae caeca,

    Ov. M. 3, 620:

    intempestiva concubitūs,

    id. ib. 10, 689; cf.

    Veneris,

    id. ib. 14, 634 et saep.:

    difficilia faciundi,

    Sall. J. 93, 3:

    ejus (oppidi) potiundi,

    id. ib. 89, 6:

    quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est,

    Liv. 6, 35, 6:

    populos ad cupidinem novae fortunae erigere,

    id. 21, 19, 7.—In plur.:

    malae dominationis cupidinibus flagrans,

    Tac. A. 13, 2.—
    (β).
    Absol.:

    homines cupidine caeci,

    Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090:

    cuppedinis acres curae,

    id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.:

    femineus,

    Ov. M. 9, 734; cf.

    muliebris,

    Tac. A. 4, 39.—In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52:

    eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant,

    id. ib. 14, 35.—
    II.
    In partic.
    A.
    The desire that springs from love, desire, love:

    differor Cupidine ejus,

    Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.:

    visae virginis,

    Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68. —In plur.:

    me, Contactum nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2.—Hence,
    2.
    Personified: Cŭpīdo, ĭnis, m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.;

    in the form CVPEDO,

    Inscr. Orell. 1367.—In plur.:

    mater saeva Cupidinum,

    Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf.

    of sculptured figures: exstant caelati scyphi... Myos in eādem aede Silenos et Cupidines,

    Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41. —Hence,
    (β).
    Cŭpīdĭnĕus, a, um, adj., of or belonging to Cupid ( poet.):

    tela,

    Ov. Tr. 4, 10, 65:

    sagittae,

    id. R. Am. 157.— Transf., lovely, charming ( = formosus), Mart. 7, 87, 9.—
    B.
    In animals, the sexual impulse:

    equina,

    Col. 6, 27, 3:

    equi cupidine sollicitati,

    id. 6, 27, 8.—
    C.
    (Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness:

    Narcissum incusat cupidinis ac praedarum,

    Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.—
    * 2.
    Personified:

    Cupido sordidus,

    sordid Avarice, Hor. C. 2, 16, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > cupido

  • 18 erogator

    Латинско-русский словарь > erogator

  • 19 liberalis

    līberālis, e [ liber I ]
    2) достойный свободного человека, подобающий (приличествующий) свободному человеку, благородный (forma virgīnis Pl, Ter; doctrīna, mens C)
    artes liberales C или liberalia studia C, T, QCсвободные искусства (т. е. поэтика, риторика, история, грамматика и философия)
    3) милостивый, вежливый (verba Sl; responsum, homo C)
    4) щедрый (benefĭcus et l.)
    5) достаточный, обильный (epulae T; viaticum C)

    Латинско-русский словарь > liberalis

  • 20 nitor

    I ōris m. [ niteo ]
    1) блеск, сверкание, лоск (argenti O; eboris Lact); сияние ( aurorae Lcr)
    n. generis O — знатность рода, родовитость
    2) красота (sc. virginis H)
    3) изысканность, изящество ( orationis C)
    II nītor, nīxus (nīsus) sum, nītī depon.
    1) опираться, упираться (aliquā re, in aliquā re или in aliquid Pl, C, V etc.)
    n. cubito Oоблокотиться
    2)
    а) опираться, основываться, покоиться, зиждиться, зависеть ( salus civitatis nitĭtur in civibus C)
    3) напрягаться, тужиться Su
    n. corpore Sl — делать резкие телодвижения; делать потуги, рожать O, PM (v. l.)
    4) с усилием подниматься, выпрямляться, вставать
    niti modo ac statim concĭdere (inf. historicus) Sl — (нумидийцы) с трудом поднимаются, но тотчас же падают
    5) взбираться, влезать ( rupes in altas Lcn); восходить, подниматься ( gradibus V); взлетать (pennis in aera O; per aspera ad laudem Sil)
    6) устремляться (ad sidera V; ad salutem Ap); стремиться ( ad immortalitatem C)
    7) силиться, стараться изо всех сил, прилагать все усилия (pro aliquo L; aliquā re magnā vi n. Cs)
    8) бороться (n. contra aliquem T; pro libertate summā ope Sl)
    n. nihil posse percipi C — пытаться показать, что познание невозможно

    Латинско-русский словарь > nitor

См. также в других словарях:

  • HW Virginis — A/B Sistema planetario de HW Virginis. (Créditos: Korea Astronomy and Space Science Institute) …   Wikipedia Español

  • CW Virginis — Constelación Virgo Ascensión recta α 13h 34min 07,93s Declinación δ +03º 39’ 32,3’’ Distancia …   Wikipedia Español

  • 70 Virginis b — Vue d artiste de 70 Virginis b. Étoile Nom 70 Virginis Ascension droite 13h 28m 25.8s Déclinaiso …   Wikipédia en Français

  • 61 Virginis — Données d observation (Époque J2000.0) Ascension droite 13h 18m 24.3s Déclinaison …   Wikipédia en Français

  • 61 Virginis — Constelación Virgo Ascensión recta α 13h 18min 24,3s …   Wikipedia Español

  • 70 Virginis — Datos de observación (Época J2000.0) Constelación Virgo …   Wikipedia Español

  • Ómicron Virginis — Constelación Virgo Ascensión recta α 12h 05min 12,54s Declinación δ +08º 43’ 58,8’’ Distancia …   Wikipedia Español

  • Delta Virginis — Observation data Epoch J2000      Equinox J2000 Constellation Virgo Right ascension 12h 55m 36.2s Declination +3° 23′ 51″ …   Wikipedia

  • 70 Virginis b — Planetbox begin name = 70 Virginis b Planetbox image caption = 70 Virginis b (Artist s impression) Planetbox star star = 70 Virginis constell = Virgo RA = RA|13|28|25.8 DEC = DEC|+13|46|43.5 dist ly = 59.1 dist pc = 18.1 class = G2.5VaPlanetbox… …   Wikipedia

  • 59 Virginis — Constelación Virgo Ascensión recta α 13h 16min 46,52s Declinación δ +09º 25’ 27,0’’ Distancia …   Wikipedia Español

  • 70 Virginis b — 70 Virginis b[1] 70 Virginis b según Celestia Descubrimiento …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»